Tim “Sharklab ADRIA“, predvođen višestruko nagrađivanim bh. istraživačem i naučnikom Andrejom Gajićem, pronašao je jedinke i otkrio stanište raže leptirice u južnom i centralnom Jadranu.
Radi se o kritično ugroženoj vrsti, za koju je vjerovano da je izumrla, te jednom od najznačajnijih otkrića tima istraživača.
Potrebna zaštita
Dio rezultata objavljen je u prestižnom časopisu “Animal Conservation” i tretira ponovno otkriće ove vrste u Jadranu, ali i urgentnu potrebu za njenom zaštitom.
– Leptirica je kritično ugrožena u Mediteranskom moru s padom populacije većim od 80 posto. Potpuni nedostatak nalaza naveo je pojedine autore na pretpostavku da je vrsta potpuno nestala iz većine sjevernog Mediterana. Tokom 19. stoljeća ulovi ove vrste bili su česti širom Jadranskog mora, ali u ovom stoljeću nije bilo poznatih susreta u cijelom Jadranu, sve do našeg otkrića gravidne ženke u maju 2022. godine – kazao je za “Avaz” biolog, autor, predavač, podvodni istraživač, ROV pilot i padobranac Andrej Gajić.
Gravidna ženka uspješno puštena. Facebook
Sistematskim istraživanjima ove vrste, dodao je, u protekle dvije godine uspjeli su zabilježiti još osam jedinki u Vlori na jugu Albanije, uključujući dvije gravidne ženke, te jednu u centralnom Jadranu u okolici Splita.
Održane radionice
Istraživanja kojim rukovodi Emina Karalić vršena su u sklopu projekta koji finansira Fondacija “Mohamed bin Zayed”.
– Zanimljivo je da je tokom istraživanja održano više od 75 radionica za ribare, koji su na kraju počeli puštati ulovljene, a istraživačima prijavljivati otkrivene jedinke. Osim ovog, “Sharklab ADRIA” radi na istraživanju reprodukcije i populacione dinamike ukupno 27 vrsta u južnom Jadranu – kaže Karalić.
A. Galić
Istraživači su trenutno na Šri Lanci, gdje je u toku novo istraživanje.
Priobalna staništa
Raža leptirica je enigmatična i vrlo rijetka vrsta, koja nastanjuje plitka priobalna staništa duž Atlantika, uključujući Sredozemno i Crno more.
– Najčešće je susrećemo na pjeskovitom i muljevitom dnu bliže obali, od 10 do 70 metara dubine i to je čini posebno osjetljivom na sve veće ribolovne pritiske. Lako je prepoznajemo po romboidnom disku čija ukupna širina nekoliko puta premašuje njegovu dužinu, te vrlo kratkim repom. Tokom dana najčešće vrijeme provodi ukopana u sediment, a nešto je aktivnija noću – pojašnjava Gajlić.
Projekti “Sharklab ADRIA” trenutno su usmjereni na dubokomorske vrste ajkula i raža Jadrana, što finansiraju Discovery Channel i Explorers Club, kretanje psa tupana u Mediteranu, uz podršku ‘National Geographica’, golubove južnog Jadrana, što finansira Crowder Messersmith Conservation Fund, te nekoliko drugih programa
