Iako se najviše do sada pričalo o sultaniji Hurem kroz historiju i njenom zanosnom izgledu, malo ko zna da je Gulčemal, zapravo, bila još nevjerovatnija dama od nje. Žena posebne ljepote očarala je sultana Abdulmedžida i ubrzo mu postala supruga. Pojavom je plijenila gdje god bi se pojavila, iako je čuveni vladar Osmanskog carstva imao je 9 žena, nju je najviše volio, bio je u stanju da uradi sve za ovu Bosanku, ali strašna bolest veoma rano je ugasila njen život.
Naime, privatni život Abdulmedžida I bilo veoma uzbudljivo. Volio je žene, imao ih je mnogo i one su mu uzrokovale probleme. Opustošile su novac namijenjen finansiranju dvora pa je Turska tada, prvi put u svojoj historiji, morala da pozajmljuje novac iz inostranstva. Uostalom, njegove su posljednje riječi bile: “Dokrajčile su me moje žene i kćeri…”
Od svih njegovih žena, najznačajnija je bila Gulčemal Kadın Efendi. Supruga sultana Abdulmedžida postala je 27. marta 1843. Rodila je petoro djece, između ostalih, budućeg sultana Mehmeda Rešada.
Od prvog sultana Osmana I, koji je vladao od 1299. do 1324. godine, po kome je imperija i dobila ime, do posljednjeg sultana Mehmeda VI, koji je vladao od 1918. do 1922. godine, trideset i šest sultana Osmanskog Carstva imali su brojne žene. Mnoge od njih uglavnom nisu bile Turkinje, nisu bile čak ni muslimanke, dolazile su iz različitih dijelova Osmanskog Carstva, neke od njih bile su i Jevrejke, uzimale su islam i onda ostajale zabilježene u historiji svijeta po važnim ulogama koje su odigrale u jednom od najmoćnijih carstava ikada u historiji čovječanstva.
Uticale su na život i politiku, a biografije mnogih iskorištene su kao predložak za pisanje romana, a posljednjih godina i za scenarije vrlo popularnih televizijskih serija. Sve je počelo, naravno, s inteligentnom, vještom i lijepom čuvenom Hurem Sulejmana Veličanstvenog. Gulčemal Kadın Efendi bila je jedna od njih, važnih.
S njom je iz Sarajeva u Istanbul otišla i njena sestra Bimisal. Fascinirala je Abdulmedžida svojom ljepotom i postala mu supruga 1840. godine. Iste godine rodila je kćerku Fatmu Sultan, a dvije godine kasnije još jednu kćerku, Refiju. Godine 1843. rodit će sina, budućeg sultana Rešada. Nažalost, neće doživjeti da ga vidi na prijestolu, umrla je kada je Rešad imao jedva sedam godina. Iako veoma mlada, nije se mogla izboriti s tuberkulozom. Nemački ljekar Špicer, koji ju je liječio, rekao je za nju:
“Kada je razmotala šal, ugledao sam tako lijepu žensku glavu ispred sebe, nisam nikada video nikoga tako lijepog…”
Kada je oboljela, sultan Abdulmedžid poslao je svoju suprugu glavnom dvorskom ljekaru Ismail-paši. Zabrinut za njeno zdravlje, sultan je rekao Ismail-paši:
“Ova je žena moja jedina supruga prema kojoj osjećam najiskreniju naklonost u svom srcu. Proveo sam život s njom i svim sam srcem povezan”. Nažalost, svi su napori tadašnje medicine bili neuspješni, Gulčemal Kadın Efendi je, izgubivši bitku s tuberkulozom, preselila na bolji svet 16. novembra 1851. godine u Ortakoju.
Ali nije nestalo sjećanje na prelijepu Sarajku i njeno “lice lijepo poput ružinih latica”.
Gulčemal, o kojem se govori u stihovima pjesnika Bedrija Rahmija Ejuboglua, ima posebno mesto u turskoj pomorskoj historiji. To je brod nazvan upravo po Sarajki Gulčemal, čija je ljepota i ostala zapamćena i dugo nakon njene smrti.
Priča je počela u Belfastu. Brod je porinut 15. jula 1874. pod imenom “Germanic”. Za svoje doba je bilo savršeno plovilo, jedna od prvih generacija s propelerima. “Germanic”, dug 142 metra, imao je dva dimnjaka i četiri jarbola.
Osmanlije su ga kupile 1911. godine za 25.100 zlatnih lira, “Germanic” je dobio ime “Gulčemal”, nadahnut majkom sultana Mehmeda Rešada. Gulčemal, “lica, lijepog poput ruže”, imao je 37 godina i prvi mu je zadatak bio prevesti turske vojnike u Jemen. U teškim godinama Prvog svjetskog rata “Gulčemal” je služio kao bolnički brod, a dok se vraćao s Čanakala u Istanbul, britanska ga je podmornica pogodila torpedom. Nakon ratnih godina, prevozio je imigrante koji su željeli da ostave rat iza sebe i odu u novi svet. Među njima je bilo i mnogo Turaka. Bio je prvi turski brod koji je otišao u SAD.
“Gulčemal” je nekoliko puta ugostio Mustafu Kemala Ataturka, koji je 1934. ugostio iranskog šaha Rezu Pahlavija. Nadahnjujući putnike, pjesnike, slikare i književnike, “Gulčemal” je okončao svoja putovanja 1937. godine. Dugo je stajao usidren u Zlatnom rogu, a konačno je 1950. godine prodat u Italiju.
Šta je sve uradio Abdulmedžid I?
Abdulmedžid I bio je osmanski sultan od 1839. do 1861. godine. Dobro obrazovan, liberalan, prvi sultan koji je govorio francuski, Abdulmedžid je nastavio program reformi koji je započeo njegov otac Mahmud II. Svojim je ukazima proglasio jednakost svih građana prema zakonu i dao građanska i politička prava hrišćanskim podanicima. Glavna svrha reformi bila je očuvanje osmanske države. Reorganizirao je vojsku, uveo vojni rok, donio nove krivične, trgovačke i pomorske zakone, uspostavio mješovite građanske i krivične sudove s evropskim i osmanskim sudijama. Njegove su reforme rezultirale osnivanjem Ministarstva obrazovanja, a osnovao je i osmansku školu u Parizu.
Vanjska politika Abdulmedžida I bila je usmjerena na održavanje prijateljskih odnosa s evropskim silama radi očuvanja teritorijalnog integriteta osmanske države. Sve je to uspeo da napravi uz pomoć nekolicine svojih najbližih saradnika iako je na presto došao kao dječak u julu 1839. godine.
Radio je sve što je mogao da Osmansko Carstvo približi tadašnjim evropskim silama koje su mu aplaudirale na reformama u vezi s hrišćanskim i manjinama u Osmanskom Carstvu, ali su mu opstruirale napore na centralizaciji i povratku vlasti u Bosni i Hercegovini i Crnoj Gori. Također su prisilili Osmanlije da daju autonomiju Libanu i širom su otvorili vrata Rumuniji na putu ka nezavisnosti, navodi stav.ba.
Abdulmedžid je obnovio Aja Sofiju, sagradio palatu Dolmabahče, osnovao prvo francusko pozorište u Istanbulu. Temelji modernih turskih institucija, od administracije do univerziteta, postavljeni su tokom njegove vladavine. Uveo je modernu medicinu, inženjerstvo i pravo.
