Godinu na izmaku obilježila je pandemija korona virusa koja je svijetu sporta zadala dosta jakih i teških udaraca.
Ova pošast je čak i dobila nekoliko uvodnih rundi u ovom globalnom meču, tamo negdje na početku pandemije u martu i aprilu, ali je sport uzvratio udarac.
Otkazivanja najvećih sportskih takmičenja, što se dešavalo samo još za vrijeme Prvog i Drugog svjetskog rata, definitivno je predstavljalo jedan od najtežih trenutaka u 2020.
Životnu i sportsku scenu napustili su i neke od najvećih sportskih legendi poput Dijega Armanda Maradone i Kobija Brajanta.
A tužna osjećanja kod svih ljubitelja sporta svakako izazivaju i scene praznih tribina na utakmicama i veliko je pitanje kada će se publika vratiti.
Ali bilo je i lijepih stvari – za početak, to što je sport nastavio da živi i uslovima nove normalnosti, a navijači su zahvaljujući prenosima mogli da se dive vrhunskim potezima.
I, recimo, Evropa je uprkos koroni dobila prvaka u fudbalu – minhenski Bajern, a Los Anđeles Lejkersi su se poslije 10 godina vratili na šampionski tron u košarkaškoj NBA ligi.
Otkazivanje i odlaganje takmičenja
Teško da je do prije manje od godinu dana neko mogao da zamisli da se odlože Olimpijske igre, najveći svjetski sportski događaj.
Do toga je mogla da dovede samo neka planetarna katastrofa, a 2020. nam je upravo to servirala.
Ljetne Igre u Tokiju trebalo je da počnu 24. jula, ali je Međunarodni olimpijski komitet odlučio da ih pomjeri za godinu dana nadajući se da će se situacija smiriti do tada.
Istu sudbinu zadesila je i organizatore Evropskog prvenstva u fudbalu, koje je trebalo da se održi od 11. juna do 11. jula u 12 različitih zemalja.
Evropska fudbalska unija (UEFA) saopštila je da će turnir biti održan u ljeto 2021, a finalna utakmica trebalo bi da bude odigrana na londonskom Vembliju.
A još gori slučaj je ove godine bio sa Vimbldonom, najpoznatijim teniskim turnirom na svijetu koji je otkazan prvi put od Drugog svjetskog rata.
Preostala dva ljetna gren slem turnira – Rolan Garos i Ju Es open, održana su sa zakašnjenjem i uz posebne epidemiološke mjere.
U svijetu košarke, za razliku od NBA lige koja je privedena kraju, u Evropi sezona kao da se nije igrala – pošto su takmičenja u Evroligi i Evrokupu otkazana, te se nisu ni dobili šampioni.
Prazne tribine i korona derbi sa publikom
Tokom proljeća su utakmice masovno bile otkazivane i odlagane širom svijeta, a poslije prva dva mjeseca pandemije, najhrabriji su odlučili da udare svojevrsnu kontru virusu.
Prvi su to uradili čelnici njemačke fudbalske Bundeslige, a takmičenje je nastavljeno 16. maja, uz prazne tribine na stadionima.
Ponegdje su se, kao u Južnoj Koreji, organizatori dosjetili da na tribinama stave lutke na naduvavanje za odrasle obučene u navijačke rekvizite, ali su kažnjeni zbog toga.
Pred praznim tribinama je održan i završni turnir fudbalske Lige šampiona u Lisabonu kao i završnica Lige Evrope.
Ponegdje su se, kao u košarkaškoj NBA ligi, organizatori dosjetili, pa uz teren poredali video bimove, a navijači preko aplikacija se uključivali u prenose.
Bilo je država, poput Srbije, koje su u jednom trenutku otvorile kapije stadiona za navijače, pa je 10. juna u polufinalu nacionalnog kupa Partizan u Beogradu ugostio i pobjedio Crvenu zvijezdu pred oko 10.000 navijača.
Slike punih tribina obišle su svijet, a strani mediji su se čudili kako je to uopšte dozvoljeno u jeku pandemije.
Odlazak legendi – Maradona, Brajant, Antić i Stajls
U godini na izmaku preminulo je nekoliko istinskih sportskih legendi, ali nisu svi stradali od korona virusa.
Prvo je 26. januara kao grom iz vedra neba na Tviteru odjeknula vijest da je Kobi Brajant, jedan od najboljih košarkaša u istoriji, poginuo u helikopterskoj nesreći blizu Los Anđelesa u 41. godini.
Sa njim je stradala i njegova trinaestogodišnja kćerka Điana.
Ova tragedija kao da je bila tragičan uvod u mračnu 2020. godinu, ne samo u sportskom smislu, a Brajantovu smrt oplakivali su ljudi širom svijeta, pa i oni koji ne prate mnogo košarku.
Brajant je za mnoge predstavlja jedan od simbola moderne košarke i jedinog legitimnog nasljednika legendarnog Majkla Džordana.
Krajem marta preminuo je Bora Stanković, čuveni košarkaški funkcioner i čovjek kojeg su, uz Nebojšu Popovića, Radomira Šapera i Acu Nikolića, smatrali jednim od očeva osnivača ovog sporta u bivšoj Jugoslaviji.
Jedan od je od najzaslužnijih za to što je Jugoslavija bila svjetska sila u košarci, što se poslije prenijelo i na Srbiju, ali i za to kako danas izgleda savremena košarka.
Početkom aprila, od posljedica virusa u 72. godini preminuo je Radomir Antić, jedan od najboljih srpskih trenera svih vremena i jedini strateg koji je vodio tri najveća španska kluba – Real Madrid, Barselonu i Atletiko.
Tokom igračke karijere najzapaženije partija ostvario je u dresu Partizana i engleskog Lutona kojeg je golom protiv Mančester Sitija spasio ispadanja iz prve lige.
„Doveo je porodicu, učio je jezik veoma brzo, stalno je postavljao pitanja, nosio knjigu sa sobom, bio je posvećen”, rekao je za BBC na srpskom Riki Hil, Antićev saigrač iz Lutona.
„Iako skroman, uvijek je imao neku auru oko sebe”.
„Navijači su ga zavoljeli od prvog dana – kad god je imao loptu, djelovao je da je gospodar na terenu”, dodaje.
Krajem juna, Kovid-19 je bio koban i za Iliju Petkovića, bivšeg fubalskog reprezentativca i selektora fudbalske reprezentacije Srbije i Crne Gore.
Iz igračke karijere ostali su upamćene sjajne partije u dresu OFK Beograda, a kao selektor je bio dio posljednjeg tima zajedničke države koja je otišla na Mundijal – u Nemačkoj 2006.
Poslije toga su Srbija i Crna Gora krenule putem samostalnosti.
„Zajedno smo bili jači”, rekao je Petković 2018. za BBC na srpskom, ističući da su kvalifikacije odigrane „zastrašujuće”.
„Bili smo zajedno i to je divna uspomena, da je Crna Gora sa Srbijom bila na Svjetskom”.
Svijet fudbala je krajem oktobra ostao i bez Nobija Stajlsa, jednog od najboljih članova reprezentacije Engleske koja je 1966. osvojila titulu svjetskog prvaka.
A 25. novembra grozna godina dobila je horor završetak – umro je Argentinac Dijego Armando Maradona, uz Brazilca Pelea, najbolji fudbaler svijeta svih vremena.
Maradona je preminuo u 60. godini od srčanog udara u njegovoj kući, gde se oporavljao poslije operacije na mozgu.
„Najbolji, najveći igrač kojeg sam gledao. Maradona, moj idol”, rekao je opraštajući se Dejan Savićević, bivši reprezentativac Jugoslavije.
„Tuguje Argentina, tuguju i Napulj i Barselona, tuguje planeta. Ima i za kim”, rekao je on.
Bajernu ni korona ne može ništa
Čuvena izjava bivšeg fudbalera Engleske Garija Linekera glasi da je „fudbal igra u kojoj 22 igrača trče 90 minuta i na kraju uvijek pobjede Nemci”, a mogla bi se primjeniti i na vrijeme pandemije.
Jednostavno, ni Kovid-19 nije uspio da zaustavi minhenski Bajern da dođe do titule prvaka Evrope.
Svi su trčali, svi su igrali fudbal pred praznim tribinama i vodili računa o epidemiološki merama, a na kraju je Bajern odnio pehar.
Zbog pandemije prvi put u istoriji prvak Evrope je odlučen na završnom turniru u Lisabonu.
Ostaće upamćeno da je Bajern na putu do titule pobjedio Barselonu sa 8:2, Olimpik Lion sa 3:0 i u finalu je pao Pari Sen Žermen – 1:0.
A u finalu Lige Evrope, drugog po kvalitetu takmičenja na Starom kontinentu, španska Sevilja je pobjedila italijanski Inter sa 3:2.
Đoković na vrhu i nevolje van terena
U svijetu tenisa i ove godine dominirao je Novak Đoković koji je stalno držao prvo mjesto na ATP rang listi.
Srpski teniser je početkom 2020. osvojio Australijan open, prvi grend slem turnir u sezoni, a onda je pandemija korona virusa potpuno poremetila kalendar takmičenja,
Ali, iako je Đoković u rezultatskom smislu imao berićetnu godinu, van terena se suočio sa nekoliko veoma teških izazova.
U junu je odlučio da organizuje seriju turnira širom država bivše Jugoslavije, ali je problem nastao već poslije prvog u Beogradu kada se jedan broj igrača zarazio, a organizatori su pali na ispitu poštovanja epidemioloških mjera.
I sam Đoković i njegova supruga Jelena su se zarazili Kovidom-19, pa ja Adrija tur otkazan, a srpski teniser se našao na meti kritika brojnih svjetskih medija zbog organizacije takmičenja.
„Organizovali smo turnir u trenutku u kojem je virus oslabio vjerujući da su se stekli uslovi za njegovo održavanje”, naveo je Đoković u saopštenju.
„Izuzetno mi je žao zbog svakog pojedinačnog slučaja zaraze. Pratim izjave ljekara i nadam se da se broj zaraženih neće povećavati”, dodao je.
Početkom septembra, Đoković se opet našao u nevolji kada je diskvalifikovan u osmini finala jer je lopticom nenamjerno pogodio linijsku sutkinju u glavu.
Srpski teniser joj se izvinio, a kasnije je na društvenim mrežama morao da zamoli i dio sopstvenih navijača da ne vrjeđaju sutkinju Loru Klark.
NBA mehur i povratak Lejkersa na vrh
Da je NBA liga najbolje organizovano košarkaško takmičenje na svijetu znalo se i ranije, a to je potvrdila i u vrijeme pandemije.
U Orlandu na Florid u „mehuru” u kojem su igrači i treneri bili izolovani više od dva mjeseca organizovana je završnica ligaškog dijela sezone i plej-of.
Predvođeni Lebronom Džejmsom, Los Anđeles Lejkersi su relativno lako osvojili titulu – u četiri plejof runde izgubili su ukupno samo pet utakmica, a u finalu su bili bolji od Majami Hita.
Klub iz Los Anđelesa došao je tako do prve šampionske titule od 2010, a ukupno 17, čime se izjednačio na vječnoj listi sa Boston Seltiksima.
„Mnogo mi znači što predstavljam ovu franšizu, želio sam da je vratim tamo gdje je mjesto i uspio sam”, rekao je Džejms poslije finala u kojem je proglašen za najkorisnijeg igrača.
Atalanta – priča o usponu, tragediji i novom rađanju
Godišnji osvrt obično sadrži i neku priču koja je inspirisala mnoge, a u 2020. to je, u izboru redakcije BBC na srpskom – Atalanta iz Bergama.
Sudbina ovog italijanskog kluba i grada možda i najbolje opisuje kako je izgledala godina za nama.
Atalanta je bila hit italijanskog fudbalskog prvenstva, na proljeće se prvi put u istoriji plasirala u nokaut fazu Lige šampiona, a onda je Kovid-19 zavio pokrajinu Lombarija, posebno Bergamo, u crno.
Do početka maja, skoro 16.000 ljudi je izgubilo život.
„Mi smo to nazvali zemljotresom, cunamijem”, kaže Fabio Pecoli, direktor bolnice Papa Jovan XXIII i veliki navijač Atalante.
Pecoli je bio na stadionu San Siro za Atalantin prvi meč osmine finala Lige šampiona protiv Valensije. Igralo se 19. februara, a na stadionu je bilo skoro 45.000 ljudi.
Trebalo je da to bude najvažnija utakmica u istoriji Atalante, trenutak za ponos i radost.
I zaista, to je i bila: Boginja (La Dea) je porazila španskog suparnika sa 4-1, a navijači su se grlili i ljubili na tribinama.
Slavlje se proširilo, baš kao i virus, a san se pretvorio u košmar.
Jesen je ipak donijela delimično smirivanje situacije u Italiji, Atalanta se je ponovo ušla u Ligu šampiona, a pobjedom nad Liverpulom i Ajaksom u novoj sezoni opet je podigla moral stanovnicima Bergama uoči novog talasa korone.
„Biti navijač Atalante je dio identiteta grada Bergama”, kaže Andrea Valezini, glavni urednik lokalnih novina Glas Bergama.
„Za vrijeme karantina, nijedan igrač nije napustio grad. Ostali su ovdje i patili zajedno sa građanima”.
Slovenci osvojili Tur de Frans
Stereotipi kažu da su Slovenci majstori samo za zimske sportove, ali dok košarkaš Luka Dončić dominira NBA ligom zemlju trese biciklistička groznica.
Kako su takmičari iz zemlje od samo dva miliona stanovnika pokorili Tur de Frans?
Ljubitelji biciklizma na Tur de Fransu, najprestižnijoj trci svijeta, vidjeli su jedno od najvećih iznenađenja u istoriji tog sporta.
U centru pažnje bila su dva Slovenca – Primož Roglič i Tadej Pogačar.
Poslije velike borbe, trku je osvojio 22-godišnji Pogačar, inače debitant, koji je postao drugi najmlađi osvajač Tur de Fransa u istoriji, a Roglič je bio drugi.
„Euforija je bila ogromna, po završetku trke su svi u Sloveniji nosili žute majice”, rekao je za BBC na srpskom Boštjan Kavčnik, slovenački biciklista koji je Pogačarov prijatelj i serviser njegovog bicikla.
„Svi smo znali da je dobar, ali da je ovoliko dobar, niko nije mogao da zna”, dodaje Kavčnik, član biciklističkog društva Rog.
Pogačar je na kraju bio ponosni vlasnik tri majice – žute pobjedničke, bijele za najboljeg mladog biciklistu i polka dot (bijele sa crvenim tufnama) za najboljeg na planinskim rutama.
„Dobili smo novog heroja. To je zaista bila senzacija… Sada svi klinci žele da budu biciklisti”, rekao je u septembru za BBC na srpskom Gasper Petovar, novinar slovenačkog njuz magazina Reporter.
Razočaranje i nove podjele u srpskom fudbalu
„Okršaj dvije nesrećne fudbalske nacije”, tako je legendarni fudbaler Ivan Golac za BBC na srpskom nazvao odlučujući duel reprezentacija Srbije i Škotske za plasman na Evropsko prvenstvo 2021. godine.
Nesrećne zato što i pored talenata nisu uspjele da zabilježe vrjednije rezultate na velikim takmičenjima, a obje su godinama, pa i decenijama propuštale evropska prvenstva.
Navijači u Srbiji priželjkivali su da poslije tačno 20 godina konačno gledaju „orlove” na Evropskom prvenstvu.
Želja im se nije ispunila.
Umjesto Srbije na Evropskom prvenstvu sljedeće godine igraće selekcija Škotske, koja će biti jedan od domaćina turnira.
Fudbaleri Škotske su u finalu baraža u Beogradu 12. novembra poslije penala pobijedili Srbiju 6:5.
Škotska je vodila do same završnice utakmice, da bi u posljednjem minutu izjednačio je rezervista Luka Jović.
U produžecima nije bilo golova, a prilikom izvođenja penala, jedini neprecizan je bio Aleksandar Mitrović, pošto mu je u petoj seriji škotski golman odbranio udarac.
Reprezentacija Škotske posljednji put na kontinentalnom šampionatu igrala je 1996. u Engleskoj i tada je takmičenje završila u prvoj fazi.
Novi neuspjeh reprezentacije Srbije otvorio je nove podjele u srpskom fudbalu.
Dosadašnji selektor Ljubiša Tumbaković dobio je otkaz, a nekoliko dana poslije kraha oglasio se i legendarni Nemanja Vidić koji je žestoko kritikovao rukovodstvo Fudbalskog saveza Srbije.
U otvorenom pismu medijima Vidić je za FFS i cijeli sistem fudbalski sistem naveo da je „destruktivan i kratkoročan” i da „postavlja ljude na funkcije sa sumnjivim namjerama”.
Vidićevo pismo prodrmalo je fudbalsku Srbiju, a ulje na vatru dolio je generalni direktor Crvene zvijezde Zvezdan Terzić rekavši da mu se „prije godinu i po dana Vidić povjerio da želi da bude selektor reprezentacije Srbije”.
Nekadašnji štoper Crvene zvezde i Mančester Junajteda ekspresno je odgovorio Terziću:
„Posljednja osoba kojoj bih se povjerio o svojim planovima je Zvezdan Terzić! Ja sa njim nemam komunikaciju”, rekao je Vidić.
Liverpul prvak Engleske poslije 30 godina
Poslije 30 neuspješnih godina, nekih mračnih dana, pa čak i boravka na sredini tabele, Liverpul je krajem juna konačno uspio da osvoji 19. šampionsku titulu.
Sve je počelo 9. avgusta 2019. godine, kada su u prvom meču nove sezone savladali Norič sa 4:1, što je najavilo šta će se dešavati u ostatku sezone.
Na kraju 2019. godine već su imali 13 bodova prednosti, a razlika se dodatno uvećala do 25. marta, kada je liga obustavljena zbog korona virusa.
Klop je nešto kasnije priznao da je bio zabrinut da se sezona možda ne poništi usred epidemije virusa.
Ipak, nastavljeno je i Liverpul je došao do dugoočekivane titule.
Klasične proslave titule u gradu na Mersisajdu nije bilo zbog pandemije, mada su se navijači ipak okupili u nešto manjem broju na ulicama, jer 30 godina čekanja je bilo jače od straha od zaraze.
Slavili su ovaj pehar i na Balkanu, gde postoje klubovi navijača Liverpula u svim zemljama nekadašnje Jugoslavije.
„Iskreno da ti kažem, sa Liverpulom koliko smo vidneli nekih loših stvari, ja još ne mogu da povjerujem u sve ovo”, rekao je za BBC na srpskom Branko Vukoslavović, predsjednik crnogorskog kluba navijača.
