Silvana Armenulić, koja je poginula u saobraćajnoj nesreći 10. oktobra 1976. u svojoj 37. godini, otpjevala je veliki broj pjesama koje su i dan-danas popularne.
Jedna od najpoznatijih njenih je pjesma “Moj dilbere”, koja krije specifičnu priču o patnji ljubavnice koja ispraća svog vojnika. On mora da krene dalje, a ona ostaje u ropstvu i kroz pjesmu se sjeća vremena provedenog s njim. Da bi se ova sevdalinka potpuno razumjela, potrebno je znati okolnosti iz vremena u kom je nastala.
Tokom 18. i početkom 19. vijeka u Turskoj je postojala posebna milicija, čiji članovi su se nazivali krdžalije. Osim Turaka, u njoj je bilo i ratnika porijeklom sa Balkana. Oni su se borili za hranu i platu, a imali su pravo i da pljačkaju.
U krdžalije su išli oni koji nisu htjeli da vode miran život, da uče zanat, niti da osnivaju porodicu. Oni su harali Balkanskim poluostrvom na svojim okićenim konjima i borili su se za onog ko je bio spreman da im više plati.
Najčešće su se njima koristili sultanovi odmjetnici, a krdžalije su živjele lagodno “od danas do sutra”. Uživali su u pjesmi i opijanju i bili su popularni kod žena, najčešće pjevačica i igračica. One su bile ljubavnice krdžalija dok su privremeno boravili u njihovom mjestu.
Tako se jednom od njih u nekom balkanskom gradu predala jedna igračica, koja se ludo zaljubila u njega. Mnogi su htjeli da je ožene, među njima i bogataši, takozvani bazerdžani (trgovci), kod kojih bi mogla da živi kao gospođa, ali ona je žudila samo za svojim delijom.
Na kraju je došao i čas rastanka, približio se dan kad njen krdžalija treba da krene u neki drugi grad. Ona je voljna da krene s njim, ali ne može, a da bi mu se odužila za vrijeme koje je provela s njim, nudi mu da je proda kao robinju nekom bazerdžanu i da za dobijeni novac “pozlati vrat” svome doratu (konju).
Pozlatiti vrat konju značilo je uplesti bisere u grivu, zlatne i srebrne žice, pa na takvom konju projahati kroz grad kako bi svi znali koliki junak jaše pred njima.
Ona, sa druge strane, kao robinja bazerdžanova, skrivena iza rešetaka na prozoru što gleda u čaršiju, pratiće pogledima i uzdasima svog deliju, tiho mu pjevušeći stihove:
“Moj dilbere, kud se šećeš?
Što i mene ne povedeš?
Povedi me u čaršiju,
Pa me prodaj bazerdžanu.
Uzmi za me oku zlata,
Pa pozlati doru vrata.
Protjeraj ga kroz čaršiju,
Da te vidim k’o deliju…”
Ovu pjesmu prepjevali su mnogi pjevači, između ostalih i slavna Sofka Nikolić, Silvana Armenulić, Esma Redžepova, Toše Proeski, Safet Isović i Vasilija Radojčić.
