Cvekla je povrće poznato po svojoj karakterističnoj tamno crvenoj boji i brojnim ljekovitim dejstvima. Od davnina ona se koristi u ishrani i narodnoj medicini. Od nje najčešće upotrebljavamo korjen, ali i listovi mogu da se koriste i podjednako su zdravi, naročito je popularan domaći sok od cvekle.
Cvekla je bogata nitratima, aminokiselinama i vitaminom D i izuzetno je efikasna kod liječenja anemije. Ona sadrži i bjelančevine, minerale, masti, ugljene hidrate i vitamine B1, B2, C, kao i dosta vitamina B12, koji je veoma rijedak u biljnim namirnicama. Boja cvekle potiče od antocijana, prirodnog biljnog pigmenta za kojim raste interesovanje zbog mogućnosti primjene u prevenciji kardiovaskularnih oboljanje i tumora. Kao i biljka i sok od cvekle je izuzetno zdrav, pogotovo ako se pravi svjež.
Najbolje je piti svjež sok od cvekle, zato što se kuhanjem gubi većina zdravih supstanci. Prednost sokova je to što njihovi hranjivi sastojci brže dospijevaju u organizam od sastojaka unijetih kroz čvrstu hranu zato što ne moraju da se vare. Istraživanja na Queen Mary University of London u Velikoj Britaniji pokazuju da jedna čaša ovog soka dnevno smanjuje krvni pritisak, čak i kod ljudi koji nisu prethodno pili lijekove.
Pošto sadrži visok nivo neorganskog nitrata koji opuštaju i šire krvne sudove, cvekla smanjuje visok pritisak. Već poslije pola sata nakon što ste popili cveklin sok, pritisak će se smanjiti. Nitrati poboljšavaju prenošenje kiseonika kroz krv, tako da je ovaj prirodni sok od cvekle za anemiju odličan izbor za sportiste i ljude sa respiratornim problemima. Novije studije pokazuju da je dobar i u prevenciji teških oboljenja, poput malignog tumora.
Cvekla je dobar izvor betaina, koji smanjuje nivo homocisteina – aminokiseline čiji je visok nivo povezan sa kardiovaskularnim oboljenjima. Osim toga sprječava skupljanje masnoće u jetri. Pošto potpomaže bržem i efikasnijem iskorišćavanju masnih naslaga, ovaj sastojak cvekle stimuliše metabolizam. Vitamin B12 koji se također nalazi u cvekli, dobar je u prevenciji tumora. Važna je i za rad centralnog nervnog sistema, poboljšava pamćenje, ravnotežu i koncentraciju.
Bogata je folnim kiselinama tj. vitaminom B9 koji ima značajnu ulogu u stvaranju crvenih krvnih zrnaca i sprječavanju anemije. Zbog ovog vitamina izuzetno se preporučuje domaći sok od cvekle u trudnoći, jer on ima značajnu ulogu u razvoju nervnog sistema ploda. Folna kiselina i betain koji se nalaze u cvekli smanjuju nivo homocisteina aminokiseline čiji je visok nivo u krvi može uzrokovati začepljenja krvnih sudova. Sadrži i mangan, čiji nedostatak može da izazove promene u kostima, problem u metabolizmu, rastu i plodnosti. Pošto sadrži i vitamin B2 korisna je u prevenciji različitih kožnih bolesti i dermatoza.
Osim za piće cveklin sok možete da koristite i za njegu kože i kose. Sirup od cvekle je dokazano dobar za hidrataciju, prevenciju bora i povećanje elastičnosti. Što se njege kose tiče pomaže kod peruti, a pomešan pola-pola sa sirćetom, ovaj sok povoljno djeluje i kod problema sa neugodnom psorijazom(ljuspavicom). Primjenjuje se tako što sa ljekovitim sirupom namažete sva problematična mjesta.
Uprkos tome što je ovaj sok veoma koristan, treba biti pažljiv s njegovom konzumacijom.
Stručnjaci savjetuju da se počne sa konzumacijom malih količina i da se one postepeno uvećavaju. Ako odmah počnete da konzumirate veće količine soka od cvekle, može doći do neželjenih dejstava, zbog njegovih osobina da oslobađa od zatvora i da djeluje kao diuretik.
Druga opasnost kod konzumacije većih količina soka od cvekle je naglo i drastično spuštanje pritiska. To može da dovede do slabosti i ošamućenosti.
Dobro je da se sok od cvekle kombinuje sa sokom od mrkve ili od jabuke, jer koncentrovani sok od cvekle može da izazove dijareju.
Zbog svoje tvrdoće i male količine soka koji sadrži, od oko 100 grama cvekle možete da iscijedite oko 30-40 mililitara soka.
Dobro je da nekoliko sati prije cijeđenja soka cveklu potopite u hladnu vodu.
Kako se pravi sok od cvekle?
Recept broj 1
cvekla – 1 glavica
jabuke – 1 manja
celer – 2 grane
mrkva- 2 komada
đumbir – 1 komad
limeta – 1 komad
Cveklu, kao i đumbir, jabuku, mrkvu i limetu operite i isijecite.
Najlakši način da se dobije sok od cvekle je da se koristi presa za sok. Sve namirnice se stave u sokovnik. Sok je gotov.
Recept broj 2
cvekla – 1 glavica
mrkva – 2 komada
limun – 1 komad
Cveklu, limun i mrkvu operite, oljuštite i nasijecite na komade. Sve namirnice stavite u sokovnik.
Sok od cvekle ne treba da konzumiraju osobe koje pate od žuči, bubrega i visokog pritiska.
Konzumacija soka od cvekle može da izazove alergijsku reakciju.
