Položaj Hrvata u Bosni i Hercegovini, u političkom smislu, obilježava nastojanje da se postigne ravnopravnost, a uz političke probleme, Hrvati su suočeni s trendom ekonomskog iseljavanja, čime je ugrožen i njihov fizički opstanak u BiH, a time i multietnički karakter BiH.
Ovo se, između ostalog, navodi u javnom izvještaju Sigurnosno-obavještajne agencije Hrvatske (SOA) koji se odnosi na 2019. i 2020. godinu, a u kojem se ističe i to da je zapadni Balkan i dalje opterećen brojnim sigurnosnim, političkim, ekonomskim i društvenim izazovima. Također, naglašava se i da je u “državama jugoistočnog susjedstva” i dalje prisutno radikalno tumačenje islama, što predstavlja sigurnosni rizik.
“Postojanje enklava u kojima se praktikuje radikalno tumačenje islama te se ne priznaju zakoni i demokratski poredak države domaćina, predstavlja bezbjednosni rizik. Dodatni rizik predstavlja i povratak džihadista iz Sirije i Iraka u matične države, od kojih su brojni na ratište otišli upravo iz navedenih enklava. Ove dvije pojave mogle bi utjecati na dodatni stepen radikalizacije i širenje radikalnog tumačenja islama”, navodi se u javnom izvještaju Sigurnosno-obavještajne agencije Hrvatske (SOA).
Iako eksplicitno ne navode da se radi o BiH, već o “pojedinim zemljama susjedstva”, obavještajci Hrvatske pišu da ona i dalje funkcioniše uz aktivno djelovanje institucija i mehanizama međunarodne zajednice te da takve prilike otvaraju prostor za djelovanje vanjskih aktera, posebno država čiji se interesi i pogledi ne podudaraju s euroatlantskom perspektivnom ovog prostora.
Osim radikalnog islama, u izvještaju SOA-e navodi se da su u regionu zapadnog Balkana i dalje prisutne pojave “velikosrpskog ekstremizma, koji se manifestuje negiranjem teritorijalne cjelovitosti i suvereniteta Hrvatske, ali i BiH, Kosova i Crne Gore”.
Ipak, u viđenju agenata SOA-e, na prostoru zapadnog Balkana odvija se i nekoliko stabilizirajućih procesa koji utječu na ukupne političke i sigurnosne prilike u regionu.
“Najvažniji takvi procesu su dogovori o unutrašnjem funkcionisanju BiH te pregovori o normalizaciji odnosa između Srbije i Kosova. Oba procesa odvijaju se uz aktivni angažman međunarodne zajednice. U isto vrijeme, složena politička situacija u BiH obilježena je zastojem u brojnim procesima, dok se i Kosovo nakon izbora u jesen 2019. godine suočava sa političkom nestabilnošću”, navodi se u izvještaju.
Kada je riječ o migracijama, SOA ističe da najveći broj migranata na balkanskoj ruti do EU pokušava doći preko teritorije BiH te da su bezbjednosni izazov i krijumčarenje migranata.
“Takozvana balkanska ruta već odranije je glavna ruta za dovoz heriona u Evropu, a vrlo je značajna i za krijumčarenje marihuane. Organizovane kriminalne grupe sa područja jugoistočnog susjedstva posljednjih godina zauzimaju sve važnije mjesto u krijumčarenju narkotika u EU, poput dopreme kokaina iz Južne Amerike”, ističe se u izvještaju.
(Slobodna Bosna)
